TARİHTEN BUGÜNE GRAFİK TASARIM
Grafik ve tasarımın tarihi, MÖ 14.000'lerde yapılmış mağara resimlerine ve İÖ 4. yy. da yazının başlamasına dayandırılabilir. Sonraları daha çok el yazması, dini içerikli kitaplar ilk yayınlar olmuştur. Johann Gutenberg'in Avrupa'da 1450'lerde hareketli matbaayı icadı ile kitaplar yaygınlaşmaya başlamıştır. O dönemlerde entelektüel düşünce din etrafında olduğundan ilk basılıp dağıtılmaya başlanan kitaplar dinsel kitaplardır. Basılı yayınlar için harf ve metin dizimi erken dönem grafik tasarım pratikleridir.
Asıl çıkış noktası ise; sanayileşme ve modern yaşama geçiş ile özellikle de fotoğrafın keşfi ile ortaya çıkmıştır. Grafik tasarım tarihinde bir başka büyük adım da fotoğrafçılığın gelişiminden sonra sinema yapımı olmuştur. Bu arada resim sanatı farklı bir yöne ilerlemeye başlamış ve grafik, afiş, ürün katalogları ve benzeri işler ön plana çıkmaya başlamıştır. Gazetenin ortaya çıkmasıyla ise reklam ve tanıtım öne çıkmıştır. Örneğin; ürün katalogları önce fotoğraflarla değil gravür baskılar ile yapılmaktaydı. İşlerin tanıtımını ve duyurusunu yapan afişler de kendi içerisinde ayrı bir alan haline geliyordu. 19. yy.ın sonundaki bu önemli adımlar, bugün sahip olduğumuz grafik tasarımlarının ilk basamaklarıydı. Bu dönem aynı zamanda yaratıcı sanatın ya da eğlence için sanatın; uygulamalı sanattan ya da bir mesaj iletmek, reklam vermek ve diğer grafik tasarım amaçları gibi bir amaç için kullanılan sanattan ayrılmasının başlangıcını işaret eder.
Bu alanlarda ilk çalışanlar da grafiker, grafik sanatçısı veya tasarımcı değil ressamlardı. Bu yüzden resimsel özellikleri önde, tipografik özellikleri geri planda kalıyordu. Fakat baskı tekniklerinin ilerlemesi, fotoğrafın geliştirilmesi ve tipografinin önem kazanması ile özellikle afiş tasarımı ve dolayısıyla grafik sanatlar; resimden ayrı, tasarımın birer dalı olarak ortaya çıkmıştır.
Grafik tasarım, sanat ile aynı zengin kültürel tarihine dayanmaktadır. Sanat, yazılı tarihten önce kültürlerin bir parçası olmuştur. Grafik tasarımın tarihi bu eski başlangıçlardan kaynaklanmaktadır. Grafik tasarım tarihi bir anlamda; sanat tarihi uygulamaları ve yöntemlerinin yanı sıra reprodüksiyon teknikleri ve teknolojisinin tarihidir.
Tüm eğlence ve uygulamalı sanatlar gibi grafik tasarım da matbaanın icadı ile gerçek bir başlangıç yaptı. Daha önce grafik tasarım tarihinde, sanat ve diğer yaratıcı eserlerin elle kopyalanması gerekiyordu. Sanat ve diğer yaratıcı eserlerin kopyalarını basma yeteneği, bugün var olan grafik tasarıma doğru büyük bir adımdı.
Grafik tasarım tarihinin bir sonraki en büyük adımı, bilgisayarın gelişimi ve daha da önemlisi, bugün olduğu gibi her evde kişisel bir bilgisayara yol açan teknolojik dalgaydı. Grafik tasarım; bilgisayarların icadı olmadan popüler, etkili, yaratıcı ve tekrarlanabilir olamazdı. Bu nedenle grafik tasarım tarihi, bilgisayarların, bilgisayar yazılımının, bilgisayar görüntüleme yazılımının, bilgisayar tarayıcılarının, bilgisayar yazıcılarının ve dijital fotoğrafçılığın tarihi ile yakından bağlantılıdır. İnternet ve grafik tasarım yazılımı, grafik tasarım tarihinde büyük bir rol oynayan bu teknolojik ilerlemelerin belki de en önemlisidir. Tüm bu önemli teknolojik gelişmeler olmadan, grafik tasarım bugün olduğu gibi olmazdı.
Grafik tasarımcıları çevreleyen gerçek terminoloji yirminci yüzyılda ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, grafik tasarım tarihinin bir parçası olarak düşünülebilecek birçok olay vardır.
Grafik tasarım tarihinde birçok önemli gelişme yer almaktadır. 1919’da ilk Sanat ve Sanayi Birliği kuruldu. 1929’da ticari sanatçılar, reklam tasarımcıları ve illüstratörler ortak bir yer haline geldi. 1970 yılında mega bilgisayarlar, IBM gibi şirketlerle grafik tasarımda daha fazla ilerlemeye izin verdi. Kişisel ofis ve ev bilgisayarlarına izin veren mikro işlemcinin gelişimi 1980’de geldi ve 1984’te Apple Computers ile pazarlandı. Son olarak, 1993 yılında şu anda yaygın olan internet erişim teknolojisi, bugün bildiğimiz ve tanıdığımız grafik tasarım endüstrisine yol açan grafik tasarım tarihinin en üstünde yer almaktadır.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere.